حکم خلع ید در ملک مشاع

متاسفانه یکی از اختلافاتی که در اجرای حکم خلع ید در املاک مشاع وجود دارد این است که آیا تمام متصرفین باید از ملک مشاعی خلع ید شوند و یا شخصی که محکوم علیه واقع شده است؟

این اختلاف از ماده ۴۳ قانون اجرای احکام مدنی ناشی می گردد که بیان داشته «در مواردی که حکم خلع ید، علیه متصرف ملک مشاع به نفع مالک قسمتی از ملک مشاع صادر شده باشد، از تمام ملک خلع ید می شود …»

عده ای با استناد به اینکه ماده فوق گفته «از تمام ملک خلع ید می شود» معتقدند که تمام متصرفین و مالکین باید خلع ید گردند.

نظر فوق قابل نقد است زیرا احکام قطعی فقط نسبت به محکوم علیه (علیهم) قابل اجرا است(نسبی بودن اجرای حکم قطعی) بنابراین منظور از «تمام ملک خلع ید می شود» آن است که تمام ملک از ید محکوم علیه (علیهم) خارج می گردد و نه اینکه “تمام متصرفین” از ملک خلع ید گردند.

همچنین منظور از قسمت آخر ماده فوق که بیان کرده «…تصرف محکوم له در ملک خلع ید شده، مشمول مقررات املاک مشاعی است.» بدین معناست که تصرف محکوم له در ملک مشاعی منوط به اجازه سایر مالکین مشاعی است؛ بنابراین اگر متصرف (محکوم علیه) شخصی غیر مالک در ملک مشاعی باشد، تصرف محکوم له منوط به اجازه این شخص نیست و دادگاه مجاز نیست که محکوم له را از تصرف در ملک مشاع منع نماید.